Anasayfa
Latest images
Meksika Tarihi (Estados Unidos Mexicanos )
Meksika resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (Estados Unidos Mexicanos (yardım·bilgi)), yüzölçümü iki milyon kilometre kareye yakın olan bir Kuzey Amerika ülkesidir.
Ciudad de México, Ecatepec de Morelos, Guadalajara, Puebla, Juárez, Tijuana, Nezahualcóyotl, Monterrey ve León Meksika'nın en büyük illeri
---Meksika bayragı--- ---- meksika arması -----
Tarihi
İspanyol Fethi
1519 yılında, Meksika'nın yerli uygarlıkları İspanya tarafından işgal edildi, iki sene sonra 1521'de Aztec başkenti olan Tenochtitlan fethedildi. Francisco Hernández de Córdoba, 1517 senesinde Güney Meksika kıyılarını araştırdı; onu 1518'de Juan de Grijalva izledi. Erken dönem Conquistador'larının en önemlisi, 1519 yılında yerli bir kıyı yerleşimi olan "Puerto de la Villa Rica de la Vera Cruz"dan ülkeye giren Hernán Cortés'di. Burası günümüzün Veracruz şehridir.
Yaygın kanının aksine, İspanya, Cortes'in 1521 yılında Tenochtitlan şehrini ele geçirmesiyle Meksika'yı fethetmiş olmadı. Tenochtitlan kuşatmasında sonra işgalin tamamlanması için diğer bir iki yüz senenin geçmesi gerekti. Bu süre zarfında yerli halk tarafından İspanya'ya karşı isyanlar, saldırılar ve savaşlar sürmeye devam etti.
Nüfus yapısı
Yüzbeş milyona varan nüfusuyla Latin Amerika ülkelerinin en kalabalık olanlarındandır. Nüfusun %60'ı melez, %10'u beyaz, geri kalanlar ise yerli halktır. Resmi dil İspanyolca,Quechua ve Takalotça'dır ve Meksika dünya üzerinde anadili olarak İspanyolca konuşan insan sayısının en yüksek olduğu ülkedir.
Nüfus: 107,449,525 (Temmuz 2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %1.16 (2006 verileri)
Mülteci oranı: -4.32 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 20.26 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi:
Toplam nüfus: 75.41 yıl
erkeklerde: 72.63 yıl
kadınlarda: 78.33 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.42 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.3 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 160,000 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 5,000 (2003 verileri)
Ulus: Meksikalı
Nüfusun etnik dağılımı:
Melezler %60,
Kızılderililer %30,
beyazlar %9,
diğer %1
Din:
Roma Katolikleri %89,
Protestan %6,
diğer %5
Diller: İspanyolca, çeşitli Maya, Nahuatl ve diğer yerel diller,Quechuave Takalotça
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %92.2
erkekler: %94
kadınlar: %90.5 (2003 verileri)
İklim ve doğal kaynaklar [değiştir]Ülkenin bitki örtüsü iklimi kadar çeşitlidir. Çöllerden tropikal yağmur ormanlarına kadar değişen bir bitki örtüsü vardır. Doğal kaynaklar arasında petrol, doğalgaz, gümüş ve altının önemli bir yeri vardır.
Meksika'nın iklimine bağlı olarak çok sayıda tropikal ürünler yetiştirilmektedir. Meksika, Brezilya ve Kolombiya ile birlikte dünyanın en büyük kahve üreticileri arasındadır.
İletişim bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 19.512 milyon (2005)
Telefon kodu: 52
Radyo yayın istasyonları: AM 850, FM 545, kısa dalga 15 (2003)
Radyolar: 31 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 236 (1997)
Televizyonlar: 25.6 milyon (1997)
Internet kısaltması: .mx
Internet servis sağlayıcıları: 51 (2000)
Internet kullanıcıları: 18,622,500 (2005)
Kültür
Tarihsel, etnik, toplumsal ve ekonomik etkenlerden kaynaklanan bölgesel farklılaşmalara karşın, yerel halk sanatlarının yanı sıra Avrupa kaynaklı klasik sanatlara dayanan özgün bir Meksika kültüründen bahsedilebilir. 1930'larda güçlenen Indigenismo akımı Yerli kültür mirasına ilgiyi canlandırmıştır.
Daha çok kırsal kesimde yaygın olan ve hem günlük kullanıma, hem de süslemeye dönük işlevler taşıyan geleneksel halk sanatları ülke çapında çok tutulur. En ilginç örenekler arasında Oaxaca Vadisine özgü kil çömleklerle Tomala köyünde üretilen kuş ve hayvan figürleri sayılabilir. Renkli süslemeler taşıyan pamuk giysilere, pamuk ya da yünden yapılan omuz atkılarına (rebozo) ve serape'lere, renkli sepetlere ve değişik desenli kilimlere ülkenin hemen her yanında rastlanır. Halk müziği Meksika tarihi boyunca en önemli sanat biçimlerinden biri olmuştur. Eski charro'lar (sığır çobanı) gibi giyinen şarkıcılar, günümüzde de şenliklerde ve özel günlerde gitar ve davul eşliğinde şarkı söyler.
Meksika Devrimi'ne ilişkin temalar uzun bir dönem Meksika edebiyatına damga vuran başlıca öğe olmuştur.Köylülerin sorunları ve acıları günümüzde de Juan Rulfo gibi yazarların yapıtlarına konu olmakla birlikte, Meksika edebiyatında evrensel temalara yöneliş belirgin bir ağırlık kazanmıştır. Bu yeni kuşak edebiyatçılar arasında uluslararası düzeyde ün kazanmış Samuel Ramos, Octavio Paz, Carlos Fuentes, Gustavo Sainz ve Juan José Arreola gibi adlar öne çıkar. Oyun yazarı Rodolfo Usigli'nin yapıtlarında da benzer bir yönelim görülür. Meksika tiyatrosuna katkıda bulunmuş öteki çağdaş yazarlar arasında Luisa Josefina Hernández ve Emilio Carballido sayılabilir. Müzikte evrenselleşme çığırına öncülük eden Carlos Chávez'i başka bazı genç besteciler de izlemiştir.
Duvar resmi Meksika'nın dünya çapında adını duyurduğu sanat dallarının başında gelir. Diego Rivera, José Clemente Orozco ve David Alfaro Siqueiros gibi ressamlar Meksika tarihi ve kültürünü kalabalık, canlı, figüratif kompozisyonlarla yansıtan yapıtlarıyla tanınmıştır.
Önde gelen kültür kurumlarından Ulusal Güzel Sanatlar Enstitüsü güzel sanatları yaymaya ve bu alandaki incelemeleri desteklemeye yönelik etkinlikler yürütür. Meksika Senfoni Orkestrası ve çeşitli bale toplulukları da devletten önemli çapta destek görür. Yerli Enstitüsü geleneksel el sanatlarını korumak ve geliştirmekle görevlidir.
Boğa Güreşi Meksika'da bugün de çok sevilen bir eğlencedir.En yaygın spor olan futbolun yanı sıra beyzbol da büyük ilgi toplar. Meksika hafif sıklette birçok dünya şampiyonu boksör yetiştirmiştir.
Basın dünyasında özel sektör egemendir; ülkenin iki büyük televizyon kanalı olan Televisa ve TV Azteca ile Excelsior, Novedades ve El Universal gazeteleri en etkili medya organlarıdır.
Meksika devleti tarafından beyazsaray da düzenlenen 2001 yılındaki bir partide meksikanın en ünlü şarkıcılarından olan ve devlet başkanları tarafından meksikanın kültürünü yurtdışndaki uluslara çok doğru bir şekilde ulaştıran meksikalı şarkıcı ve oyuncu Thalía George Bush ve diğer devlet başkanlarına karşı bir konser vermiştir.
Meksika resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (Estados Unidos Mexicanos (yardım·bilgi)), yüzölçümü iki milyon kilometre kareye yakın olan bir Kuzey Amerika ülkesidir.
Ciudad de México, Ecatepec de Morelos, Guadalajara, Puebla, Juárez, Tijuana, Nezahualcóyotl, Monterrey ve León Meksika'nın en büyük illeri
---Meksika bayragı--- ---- meksika arması -----
Tarihi
İspanyol Fethi
1519 yılında, Meksika'nın yerli uygarlıkları İspanya tarafından işgal edildi, iki sene sonra 1521'de Aztec başkenti olan Tenochtitlan fethedildi. Francisco Hernández de Córdoba, 1517 senesinde Güney Meksika kıyılarını araştırdı; onu 1518'de Juan de Grijalva izledi. Erken dönem Conquistador'larının en önemlisi, 1519 yılında yerli bir kıyı yerleşimi olan "Puerto de la Villa Rica de la Vera Cruz"dan ülkeye giren Hernán Cortés'di. Burası günümüzün Veracruz şehridir.
Yaygın kanının aksine, İspanya, Cortes'in 1521 yılında Tenochtitlan şehrini ele geçirmesiyle Meksika'yı fethetmiş olmadı. Tenochtitlan kuşatmasında sonra işgalin tamamlanması için diğer bir iki yüz senenin geçmesi gerekti. Bu süre zarfında yerli halk tarafından İspanya'ya karşı isyanlar, saldırılar ve savaşlar sürmeye devam etti.
Nüfus yapısı
Yüzbeş milyona varan nüfusuyla Latin Amerika ülkelerinin en kalabalık olanlarındandır. Nüfusun %60'ı melez, %10'u beyaz, geri kalanlar ise yerli halktır. Resmi dil İspanyolca,Quechua ve Takalotça'dır ve Meksika dünya üzerinde anadili olarak İspanyolca konuşan insan sayısının en yüksek olduğu ülkedir.
Nüfus: 107,449,525 (Temmuz 2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %1.16 (2006 verileri)
Mülteci oranı: -4.32 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 20.26 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi:
Toplam nüfus: 75.41 yıl
erkeklerde: 72.63 yıl
kadınlarda: 78.33 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 2.42 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.3 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 160,000 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 5,000 (2003 verileri)
Ulus: Meksikalı
Nüfusun etnik dağılımı:
Melezler %60,
Kızılderililer %30,
beyazlar %9,
diğer %1
Din:
Roma Katolikleri %89,
Protestan %6,
diğer %5
Diller: İspanyolca, çeşitli Maya, Nahuatl ve diğer yerel diller,Quechuave Takalotça
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %92.2
erkekler: %94
kadınlar: %90.5 (2003 verileri)
İklim ve doğal kaynaklar [değiştir]Ülkenin bitki örtüsü iklimi kadar çeşitlidir. Çöllerden tropikal yağmur ormanlarına kadar değişen bir bitki örtüsü vardır. Doğal kaynaklar arasında petrol, doğalgaz, gümüş ve altının önemli bir yeri vardır.
Meksika'nın iklimine bağlı olarak çok sayıda tropikal ürünler yetiştirilmektedir. Meksika, Brezilya ve Kolombiya ile birlikte dünyanın en büyük kahve üreticileri arasındadır.
İletişim bilgileri
Kullanılan telefon hatları: 19.512 milyon (2005)
Telefon kodu: 52
Radyo yayın istasyonları: AM 850, FM 545, kısa dalga 15 (2003)
Radyolar: 31 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 236 (1997)
Televizyonlar: 25.6 milyon (1997)
Internet kısaltması: .mx
Internet servis sağlayıcıları: 51 (2000)
Internet kullanıcıları: 18,622,500 (2005)
Kültür
Tarihsel, etnik, toplumsal ve ekonomik etkenlerden kaynaklanan bölgesel farklılaşmalara karşın, yerel halk sanatlarının yanı sıra Avrupa kaynaklı klasik sanatlara dayanan özgün bir Meksika kültüründen bahsedilebilir. 1930'larda güçlenen Indigenismo akımı Yerli kültür mirasına ilgiyi canlandırmıştır.
Daha çok kırsal kesimde yaygın olan ve hem günlük kullanıma, hem de süslemeye dönük işlevler taşıyan geleneksel halk sanatları ülke çapında çok tutulur. En ilginç örenekler arasında Oaxaca Vadisine özgü kil çömleklerle Tomala köyünde üretilen kuş ve hayvan figürleri sayılabilir. Renkli süslemeler taşıyan pamuk giysilere, pamuk ya da yünden yapılan omuz atkılarına (rebozo) ve serape'lere, renkli sepetlere ve değişik desenli kilimlere ülkenin hemen her yanında rastlanır. Halk müziği Meksika tarihi boyunca en önemli sanat biçimlerinden biri olmuştur. Eski charro'lar (sığır çobanı) gibi giyinen şarkıcılar, günümüzde de şenliklerde ve özel günlerde gitar ve davul eşliğinde şarkı söyler.
Meksika Devrimi'ne ilişkin temalar uzun bir dönem Meksika edebiyatına damga vuran başlıca öğe olmuştur.Köylülerin sorunları ve acıları günümüzde de Juan Rulfo gibi yazarların yapıtlarına konu olmakla birlikte, Meksika edebiyatında evrensel temalara yöneliş belirgin bir ağırlık kazanmıştır. Bu yeni kuşak edebiyatçılar arasında uluslararası düzeyde ün kazanmış Samuel Ramos, Octavio Paz, Carlos Fuentes, Gustavo Sainz ve Juan José Arreola gibi adlar öne çıkar. Oyun yazarı Rodolfo Usigli'nin yapıtlarında da benzer bir yönelim görülür. Meksika tiyatrosuna katkıda bulunmuş öteki çağdaş yazarlar arasında Luisa Josefina Hernández ve Emilio Carballido sayılabilir. Müzikte evrenselleşme çığırına öncülük eden Carlos Chávez'i başka bazı genç besteciler de izlemiştir.
Duvar resmi Meksika'nın dünya çapında adını duyurduğu sanat dallarının başında gelir. Diego Rivera, José Clemente Orozco ve David Alfaro Siqueiros gibi ressamlar Meksika tarihi ve kültürünü kalabalık, canlı, figüratif kompozisyonlarla yansıtan yapıtlarıyla tanınmıştır.
Önde gelen kültür kurumlarından Ulusal Güzel Sanatlar Enstitüsü güzel sanatları yaymaya ve bu alandaki incelemeleri desteklemeye yönelik etkinlikler yürütür. Meksika Senfoni Orkestrası ve çeşitli bale toplulukları da devletten önemli çapta destek görür. Yerli Enstitüsü geleneksel el sanatlarını korumak ve geliştirmekle görevlidir.
Boğa Güreşi Meksika'da bugün de çok sevilen bir eğlencedir.En yaygın spor olan futbolun yanı sıra beyzbol da büyük ilgi toplar. Meksika hafif sıklette birçok dünya şampiyonu boksör yetiştirmiştir.
Basın dünyasında özel sektör egemendir; ülkenin iki büyük televizyon kanalı olan Televisa ve TV Azteca ile Excelsior, Novedades ve El Universal gazeteleri en etkili medya organlarıdır.
Meksika devleti tarafından beyazsaray da düzenlenen 2001 yılındaki bir partide meksikanın en ünlü şarkıcılarından olan ve devlet başkanları tarafından meksikanın kültürünü yurtdışndaki uluslara çok doğru bir şekilde ulaştıran meksikalı şarkıcı ve oyuncu Thalía George Bush ve diğer devlet başkanlarına karşı bir konser vermiştir.
